Dünyanın uydusu ay karşımıza bazen Hilal Ay şeklinde çıkarken bazen de dolunay olarak karşımıza çıkıyor. Ay bir dairenin alabileceği türlü şekillerde görünüyor dünyadan. Elbette bu sadece dünyadan görünümü ve tabi ki bu bir ışık gölge oyunu.
Hilal Ay Nasıl Oluşur
Hilal Ay Nasıl Oluşur Ay güneşin tam olarak doğu yönünde kaldığı zaman hilal şeklini alır. Hilal şekli gece başlayınca batı yönüne baktığımızda kısa bir süreliğine görünür. Sonra ay, diğer ilk dördün evresine geçiş yapar. Kısaca ay fazından yaklaşık 14 Gün sonra bu evreye geçen ay, bizlere yarım daire şeklinde görünür.
Ayın Şekilleri ve Hilal Ay
Ayın şekilleri insanlık tarihinin bütün dönemlerinde insanların dikkatini çekti. Ayın şekilleri mitolojide değişik anlamlar buldu hikayeleştirildi. Ay bazen takvim oldu zamanı gösterdi. Filmlere görsellik kattı, kurt adamlara ve vampirlere konu oldu. Ay bilime de uzaya da konu oldu.
Ay üzerinde oluşan şekiller güneş ve dünya ile ilgilidir. Dünya güneşin etrafında dönerken ay da dünyayı takip eder. Eğer dünyanın gölgesi ay üzerine düşmezse karşımızda güneşin ışığını tamamen alan bir dolunay belirir. Eğer ay dünyanın tam arkasına geçerse güneşten ışık alamaz ve yeniay ismiyle anılır. Ayın evreleri de denilen ayın şekilleri güneş, dünya ve ay üçlüsünün birbirine olan pozisyonuyla ilgilidir. Bunlardan güneş enerji kaynağıdır. Dünya ve ay ise ışığını güneşten alır. İşte eğer yuvarlak dünyanın yuvarlak gölgesi yuvarlak ay üzerine düşerse Hilal Ay olur.
Dünyanın Uydusu Ayın Şekli Ay tıpkı dünya gibi küresel şekile sahip bir gök cismidir. Aslında tüm gezegenler ve gök cisimleri küresel şekle sahip ve bu durum ışık gölge oyununa sanatsal değer katıyor. Dünya’ya en yakın büyük gök cismi aydır ve dünyadan çıplak gözle izleyebileceğimiz sanat o dur. (Bkz. Gezegenler Neden Küreseldir)
Ay Işık Gölge Oyunu
Eğer dünya kare olsaydı gölgesi de kare olurdu. Zaten günlük hayatta da gölgeler cisimlere göre oluyor. Ayın şekillerini günlük hayatımızdaki gölge oyunlarına benzetebilirsiniz. Halının bir ucuna el feneri koyun ve ışığı halının diğer ucuna baksın. Halının tam ortasına basketbol topu ve diğer ucuna futbol topu koyun. Karanlıkta olduğunuzdan ve sadece el fenerinin ışığını açtığınızdan emin olun. Şimdi topları ışığın hizasında arka arkaya dizin. Basketbol topu futbol topunun önünü kapattığı için futbol topu karanlıkta kalır. İşte bu yeniay şeklidir. Şimdi futbol topunu az bir şey sağa yada sola kaydır. Basketbol topunun yuvarlak gölgesi futbol topunun büyük çoğunluğunu kaplar. Şimdi basketbol topunun açısından futbol topuna doğru bak. Göreceksin ki Hilal Ay oluşmuş. Tabi ki başka açılardan başka şekillerin oluştuğunu da izleyebilirsin. Sonuçta bu bir ışık gölge oyunu.
Ay Nedir Neden Dünyanın Uydusu
Ay bir yıldız yada gezegen değildir. Ay tıpkı meteorlar gibi gök cismidir ve tek farkı ise biraz büyük olması. Ay kendi enerjisi ile aydınlanmaz güneş ışığı ile aydınlanır. Ayrıca dünyanın uydusudur. Hani peşinizden ufak çocuğunuz size uyup sizinle gelir ya işte ay da dünyaya uyup onunla hareket eder. Boşuna mı uydu deniyor. Gecenin zifiri karanlık olmasını engelleyen güneşten gelen ışığın birazını dünyanın diğer yarısına yansıtan bir aynadır ay.
Yazar: Fatih Kar – Coğrafya Öğretmeni.
Konu: Hilal Ay Nasıl Oluşur