Şair Eşref Kimdir: Hayatı, Eserleri ve Edebi Kişiliği
Şair Eşref, 1847 yılında Manisa’nın Kırkağaç ilçesinde doğmuş bir Türk şairidir. Kaymakamlık yapmış ve Türk edebiyatında hiciv ustası olarak tanınmıştır. Haksızlıkların karşısında durarak, karşılaştığı yolsuzlukları hicivleriyle eleştirmiştir. Şair Eşref, hicivlerini genellikle gazel, kaside, muhammes ve kıta biçimlerinde yazmıştır.
İlköğrenimini Gelenbe’de tamamlayan Şair Eşref, Manisa’da Hatuniye Medresesi’nde Arapça ve Farsça dersleri almıştır. Ayrıca özel öğretmenlerden tarih ve matematik öğrenmiştir. 1870 yılında Manisa Vilayet Tahrirat Keleminde memur olarak çalışmış, ardından Turgutlu, Akhisar ve Alaşehir’de mal müdürlüğü yapmıştır. Daha sonra Fatsa kaymakamlığına atanmış, ardından Acıpayam, Ünye ve Buldan gibi yerlerde kaymakamlık görevlerinde bulunmuştur. Doğu illerinde de görev alarak, Ermenice konuşmayı ve Fransızca okumayı öğrenmiştir. Gördes kaymakamlığı sırasında yolsuzlukları hicivleriyle eleştirmiş ve gizli bir cemiyet kurduğu iddiasıyla hapse mahkûm edilmiştir.
Eserleri
| Başlık | Tür | Yıl |
|---|---|---|
| Hasbihal Yahut Eşref ve Kemal | Hiciv | 1908 |
| İstimdad | Hiciv | 1905 |
| Deccal | Hiciv | 1904 – 1907 |
| İran’da Yangın Var | Hiciv | 1908 |
| Şah ve Padişah | Hiciv | 1906 |
Edebi Kişiliği
Şair Eşref, hiciv şiirlerinin önemli ve etkileyici örneklerini vermiştir. Hicivleri genellikle iğnelidir ve toplumsal eleştirileriyle dikkat çeker. Gazel, kaside, muhammes ve kıta gibi divan şiiri nazım şekillerini aruz ölçüsüyle kullanarak eserlerini oluşturmuştur. Şiirlerinde, toplumsal yolsuzlukları ve adaletsizlikleri sert bir dille eleştirmiştir. Hicivleri o kadar keskindir ki, okurken yüz kızartıcı bir etki yaratabilir. Kaymakamlık dönemi sırasında karşılaştığı yolsuzlukları hicivlerinde ustaca işlemiş, bu konudaki keskin zekâsı bariz bir şekilde ortaya çıkmıştır.