Asaf Halet Çelebi: Hayatı, Eserleri ve Edebi Kişiliği
Asaf Halet Çelebi, 27 Aralık 1907 tarihinde İstanbul’un Cihangir semtinde doğmuştur. Asıl adı Mehmet Ali Asaf olan Çelebi, Türk edebiyatının önemli şairlerinden biridir. Babası, Dâhiliye Nezareti Şifre Kalemi Müdürü Mehmet Sait Halet Bey’dir. Mevlana’ya duyduğu sevgi nedeniyle, Soyadı Kanunu’nun ardından Çelebi soyadını almıştır.
Galatasaray Lisesi’nde 8 yıl eğitim görmüş, dini ve edebi konulara olan ilgisi genç yaşlarda başlamıştır. Fransızca ve Farsça eğitimini babasından almış, Mevlevi Şeyhi Ahmet Remzi Dede ve Rauf Yekta Bey’den müzik dersleri almıştır. Eğitimine Sanayi-i Nefise Mektebi’nde devam etmiş ve Adliye Meslek Mektebi’nden mezun olmuştur.
Çelebi, eğitimini tamamladıktan sonra Üsküdar Adliyesi Ceza Mahkemesi’nde zabıt kâtipliği yapmış, Osmanlı Bankası ve Devlet Deniz Yolları İşletmesi’nde çalışmıştır. 1945 yılında, dayısının kızı Nermin Çelebiler ile evlenmiş ve bu evlilikten Ömer Halet adında bir oğlu olmuştur. İstanbul Beylerbeyi’nde varlıklı bir aile yaşamı sürmüştür.
1946 seçimlerinde İstanbul’dan bağımsız milletvekili adayı olmuş ancak seçimi kazanamamıştır. Uzun süre İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi kütüphanesinde kütüphane memurluğu yapmıştır. Şiirleri, 1938-1941 yılları arasında çeşitli gazetelerde yayımlanmış ve soyut şiirin önde gelen temsilcisi olarak tanınmıştır.
1940 yılından itibaren İslam tasavvufu ve kültürel miraslardan etkilenerek yeni biçimlerde şiirler yazmış, Hint edebiyatına yönelmiştir. Şiirlerinde masalsı ve tekerleme havasını korumuş, kültürler arası nitelikte eserler vermiştir. 15 Ekim 1958 tarihinde İstanbul’da vefat etmiştir.
Eserleri
| Başlık | Tür |
|---|---|
| Lamelif | Şiir |
| Molla Cami | Şiir |
| He | Şiir |
| Bütün Şiirleri | Şiir |
| Om Mani Padme Hum | Şiir |
| Seçme Rubailer | Şiir |
| Eşrefoğlu Divanı | Şiir |
| Naima | Monografi |
| Ömer Hayyam | Şiir |
| Mevlana ve Mevlevilik | Şiir |
| Harikulade Masal | Şiir, Tercüme |
| Divan Şiirinde İstanbul | Şiir |
| Konuşulan Fransızca | Araştırma |
| Mevlana’nın Rubaileri | Araştırma |
Asaf Halet Çelebi’nin Edebi Kişiliği
Asaf Halet Çelebi, Türk şiirinde modern gelenekçiliğin önemli temsilcilerinden biri olarak kabul edilir. Şiirlerinde kültürler arası bir bakış açısı geliştirmiş, özellikle din ve toplumsal olaylardan çok kültürel farklılıkları ve soyut kavramları işlemiştir. Şiirlerinde ses, anlam ve düşünce açısından soyut bir dünya yaratmış, bu yönüyle kendisinden sonrakilere ilham kaynağı olmuştur. Türk edebiyatının yanı sıra Hint ve Fars edebiyatları üzerine de çalışmalar yapmış ve bu bilgileri çeşitli gazete ve dergilerde yayımlamıştır. Çelebi’nin şiirleri, estetik ve kültürel derinlik arayışıyla dikkat çeker.