Hücre Nedir ve Özellikleri Nelerdir? 2023

Hücre Nedir ve Özellikleri Nelerdir?  Bu makalede Hücre Nedir ile ilgili aklınıza takılan tüm soruların yanıtlarını bulabilirsiniz.

Hücre Nedir

Hücre Nedir: Hücre, canlı organizmaların yaşamlarını sürdürebilmeleri adına gerekli olan özelliklere sahip olan ve uygun koşulların var olması halinde, kendi yaşamını tek başına sürdürebilme olanağına sahip en ufak temel yapı ve işlem birimidir.

Hücrelerin temel bölümleri zar, sitoplazma ve çekirdekten oluşmaktadır. Tek hücreli canlı organizmalarda bütün olaylar hücre içerisinde gerçekleşmektedir. Bu tür organizmalarda iş bölümü veya doku oluşumları gibi durumlar söz konusu değildir. Çok hücreli canlılar arasında ise bütün organizasyon hücresel gruplar arasında gerçekleştirilen iş bölümü vasıtası ile yürütülmektedir.

Volvox, en basit çok hücreli veya en karmaşık tek hücreli canlı olarak bilinmektedir. Volvoxlar’da hücreler arasında iş bölümü bulunmaktadır. Fakat doku oluşumu meydana gelmez. Tek hücreli canlıların oluşturmuş oldukları gruplara koloni adı verilmektedir.

Hücre teorisi 3 esasa dayalıdır. Bu esaslardan ilki, bütün canlı organizmalar hücrelerden meydana gelmişlerdir.İkincisi hücreler bağımsız hareket edebilme yeteneklerine karşın organizmanın organizasyonel süreçlerini işbirliği içerisinde sürdürmektedirler.Üçüncüsü ise, hücrelerin çoğalma şekli bölünmedir. Hücreler 2 türe ayrılmaktadırlar. Bunlar;

  1. Prokaryot, yani çekirdeksiz hücreler
  2. Ökaryot, yani çekirdekli hücrelerdir.

Prokaryot hücrelere örnek olarak bakteriler, mavi algler ve yeşil algler sayılabilirler. Ökaryot hücrelerin ise çekirdekleri zarla çevirili bir halde olan organelleri bulunmaktadır. Ökaryot hücreli canlılara örnek olarak mantarlar, bitkiler, hayvanlar ve protistler gösterilebilir. Ökaryot hücreler, dışarıdan içeriye doğru 3 bölümden oluşmaktadırlar. İlk bölüm hücrenin en dışında yer almakta olan zardır. İkinci kısım sitoplazma,üçüncü kısım ise çekirdektir.

Hücre Zarı

Hücre zarı, bütün hayvan ve bitki hücrelerinde var olan canlı, saydam, esnek ve seçici geçirgen özelliğe sahip olan bir zar türüdür. Seçici geçirgenlik demek,zarın hangi maddelerin hücre içerisine alıp almayacağını ayırt edebilip, buna göre bu işlemi gerçekleştirmesi demektir.

Zarın yapısı yağ, protein ve bir miktar karbonhidrattan oluşmaktadır.Sahip olduğu yapı,akıcı mozaik zar modeli ile açıklanabilmektedir. Bu modelin tarifine göre zar, bir yağ denizi üzerinde yüzmekte olan proteinlerden müteşekkildir. Karbonhidratlar ise zarlarda bulunmakta olan yağlar ile birleşip, glikolipid halinde, proteinler ile birleşir ise de glikoprotein halinde bulunmaktadırlar. Bu durum hücrelerin birbirlerini tanımaları ve bağışıklık gibi durumlar edinmeleri gibi avantajlar sağlamaktadır.

Glikoprotein adlı kimyasal madde,zarın sahip olduğu özgüllüğü sağlayan maddedir. Glikolipid ve glikoprotein maddeleri golgi aygıtı tarafından sentezlenmektedir. Hücrelere madde girişleri ve hücrelerden madde çıkış işlemleri gibi işlemler,proteinlerin üzerlerinde bulunmakta olan porlardan gerçekleşmektedir.Zarda yer alan proteinler, enzim görevi de gerçekleştirmektedirler.

Hücre Zarının Görevleri

  1. Hücreyi dağılmaktan korur.
  2. Hücreye sahip olduğu şeklini verir.
  3. Hücreyi dışarıdaki olumsuz etkilerden korur.
  4. Hücre içerisine ihtiyaç duyulan maddelerin içeriye alınması ve atıklarında dışarıya atılması hücre zarı üzerinden gerçekleşir.

Zarın seçici geçirgen bir özelliğe sahip olması, onun aslında canlı olduğunun en büyük ispatıdır. Çeper ise cansızdır, esnek değildir ve tam geçirgen bir yapıya sahiptir. Hücre çeperi, hücrenin dayanıklılığını artırıp şeklini koruyan asıl unsurdur. Çeper üzerinde yer alan deliklere geçit denilmektedir.Hücre çeperi selülozit bir yapıya sahiptir. Prokaryot hücrelerde de çeper bulunmaktadır. Fakat bu hücrelerde çeper selülozit bir yapıda değildir.Zardan geçebilen maddeler şunlardır;

  • Küçük moleküller
  • Yağda eriyen vitaminler
  • Nötr moleküller

Sitoplazma

Sitoplazma, hücre zarı ile hücrenin çekirdeği arasında yer almakta olan boşluğu dolduran, renksiz, yarı saydam ve yumurta akı kıvamına sahip olan kolloid bir sıvıdır. Sitoplazma canlıdır ve hücrenin bütün yaşamsal aktiviteleri bu kısımda meydana gelmektedir. Organeller sitoplazma içerisinde yer alan yapı ve görevleri itibari ile birbirlerinden farklı olan küçük parçacıklardır.Protein, yağ, su, karbonhidrat, vitaminler, nükleotidler, mineraller, RNA çeşitleri, ATP ve enzimler, organik ve inorganik yapıda olan maddeler sitoplazmayı oluşturmaktadır.

Sitoplazmanın Görevleri

  1. Biokimyasal reaksiyonlar için gerekli zemini oluşturmak
  2. Organellere yataklık etmek
  3. Rotasyon ve sirkülasyon hareketleri vasıtası ile organellerin hareketlerini gerçekleştirmek

Çekirdek

Çekirdek,içerisinde hücrenin kalıtsal özelliklerini bulunduran yapılar mevcuttur. Şu ana dek tespit edilmiş en küçük hücreler bakterilerdir. En büyük hücre olarak deve kuşu yumurtasının sarısı, en uzun hücre olarak da bir metre uzunluğa erişebilen sinir hücreleri örnek gösterilebilir. Bazı ilkel hücre çeşitlerinde, çekirdek bulunmamasına karşın bu tip ilkel hücrelerde hücrenin sahip olduğu kalıtsal özellikler, sitoplazma içerisinde dağınık durumda yer almaktadır. Çekirdek, hücrenin yaşamsal aktivitelerinin yönetildiği kısımdır.

Çekirdeğinin Görevleri

  1. Hücrenin yaşamsal aktivitelerinin yönetilmesi
  2. Hücrenin sahip olduğu kalıtım bilgisini taşımak
  3. Hücre bölünmesi işlemlerini gerçekleştirmektir.

Bu yollar ile çekirdek kalıtımsal özellikleri de bir sonraki nesil hücrelere aktararak, kalıtımsal sürekliliği sağlamış olur. Kalıtsal karakterler olan genler burada taşınır. Bir hücrenin çekirdeği çıkartıldığı takdirde o hücre yaşayamaz. Alyuvarların hücre çekirdekleri bulunmadıkları için bölünemezler. Bakterilerde, mavi alglerde ve yeşil alglerde hücre çekirdeği bulunmamaktadır.

Hücre Nedir Özellikleri Nelerdir? İsimli Konumuzu okuduğunuz için teşekkür ederiz. Sizlerde dilerseniz Hücre Nedir isimli konumuza kendi düşüncelerinizi yorumlar bölümünden paylaşabilirsiniz.

 

Önerilen yazı: Fotosentez Nedir? Fotosentez İşlemi Aşamaları

Yorum yapın

madridbet madridbet giriş madridbet güncel giriş