Beynin Bölümleri ve Görevleri Nelerdir? İnsan anatomisinin sırlarla dolu olması beynin bölümleri ve görevleri konusunda bilim severler için her zaman merak uyandırmıştır.Kapalı ve zenginliklerle dolu bir kara kutu misali olan beynimizin araştırmalar sayesinde gün geçtikçe bilinmeyen bilgileri gün yüzüne çıkıyor.Hayatımızı ve vücudumuzu kontrol eden beyin hakkında bilgi sahibi olmak isterseniz yazımız tam sizlere göre!
Beynin Bölümleri Anatomi – Beynin Bölümleri ve Görevleri
Beyin tek bir parça olarak görünse de birden fazla bölüme ayrılmaktadır. Beyin bölüm ve görevleri konusu da bu şekilde çeşitlilik kazanmaktadır.Beynin görevleri her bölüm arasında farklılık gösterir. Sinir hücreleri olarak adlandırılan sinaps hücreleri bölümler arası bilgi akışını gerçekleştirir.Bu şekilde her bölüm hem kendi işlevini yerine getirir hem de birbirleri arasında bağlantılar oluşturur.
Sinir sistemi Merkezi Sinir Sistemi ve Çevresel Sinir Sistemi olarak ikiye ayrılır. Beyin ve Omurilik, Merkezi Sinir Sisteminin içerisinde yer alır. Çevresel Sinir Sistemi ise Somatik ve Otonom olarak adlandırılan görevleri yerine getiren unsurlardan oluşur. Beyni tek bir yapı olarak incelemek mümkün değildir. Bundan dolayı üç farklı parçaya ayrılır.
1- Ön Beyin (Büyük Beyin)
Beyin bölüm ve görevleri konusunda tam bir kavrama sağlamak adına üç farklı bölüme ayrılmıştır. Ana ve en büyük kısım ‘ön beyin’ olarak adlandırılır.Ön Beyin uç beyin ve ara beyin olarak da ayrılır. Yaşantılara dair tüm hayati fonksiyonların çoğu bu bölüme gerçekleştirilir.Ön Beyin içerisinde Korteks, Korpus Kollosum ve Limbik Sistem yer almaktadır.
a- Corpus Callosum
Beyin lobları arasında köprü görevi görür. Temelde sağ ve sol beyin lobunu birbirine bağlar. Yani beyin yarım küreleri arasında bütünlük oluşturur. Böylece vücudun sağ ve sol taraflarının ahenk içerisinde hareket etmesini sağlar. Yapılan araştırmalar neticesinde Corpus Callosum olmasaydı el gibi uzuvların kontrolsüz hareketi ortaya çıkardı.
b- Limbik Sistem
Limbik sistemin insanın hayati işlevlerini yerine getirmede önemli görevi bulunur. Hafıza beynin hangi bölümünde diye merak edilecek olursa Ön Beyin’e bağlı Limbik Sistem içerisinde bulunur. Hatta biraz daha detay bilgi vermek gerekirse burada bulunan Hipokampüs uzun süreli hafızadan Amigdala duygusal hafızadan sorumludur.
Limbik sistem içerisinde aynı zamanda uyanıklık ve bilinç kısmından sorumlu olan Talamus, stres merkezi olarak adlandırılan Hipotalamus, korku-aşk gibi duyguların yönetildiği ve önceden de bahsettiğimiz Amigdala ve hafızadan sorumlu olan Hipokampüs bulunur. Her birisinin beyin işlevlerini yerine getirmekte önemi oldukça büyüktür.Genel olarak duyu organlarından gelen bilgileri anlamlandırır.
c- Korteks (Serebrum- Beyin Kabuğu)
Beynin bölümleri ve görevleri arasında etkin rol oynayan Korteks, temelde beyin bölümlerini dış kabuk gibi sarar. Düşüncelerin oluşmasında etkisi büyüktür. Bunun yanı sıra hareket ve istemli davranışların var olmasında etkilidir.
2- Orta Beyin
Orta Beyin ya da diğer ismiyle Ara Beyin diğer alanlara nazaran daha kısıtlıdır. Elbette ki beynin kısımları arasında bulunur ve birçok işlevi bulunur. Ancak diğer alanlara kıyasla aracı görevi görür.
Orta (Ara) Beyin Görevleri;
- İşitme ve görmeye dair refleksleri gerçekleştirme,
- Ödül ve zevk merkezini barındırma,
- Göz bebeklerinin büyüyüp küçülmesi gibi refleksleri kontrol etme.
3- Arka Beyin
Arka Beyin de diğer bölümler gibi birçok işlevin yerine getirilmesi açısından çok önemli bir yere sahiptir. Hayati fonksiyonlar ağırlıklı olarak bu noktada toplanmıştır.Arka Beyin kendi arasında üç farklı bölüme ayrılmaktadır.
a- Beyincik (Serebellum)
Beyinciğin, kişilerin sağlam adımlarla basarak hareket etmesini sağlamak gibi ciddi görevleri bulunur. Beyincik üzerine alınacak olan bir darbe kişinin baştan sona tüm hayatını etkiler. Hatta istenmeyen kazalarda yüksek düzeyde bir darbenin bu alanda oluşması felce hatta ölüme neden olabilir.
Beyinciğin görevleri;
- Dengeyi sağlamak,
- Mevcut hareketin uyumlu olmasına yardımcı olmak,
- Hareketlerin oluşmasını sağlamak,
- Motor öğrenme yeteneğine katkı sağlamak.
Beyincik literatürde aynı zamanda Hayat Ağacı olarak da adlandırılmaktadır.
b- Pons (Varolli Köprüsü)
Sadece memeli canlılarda bulunmaktadır.Ponsun görevleri temel olarak uyku ile alakalıdır. Uyku hormonu olan ‘melatonin’ burada aktif hale gelir.Aynı zamanda mevcut uyku bozukluklarının temel kaynağı da Pons olmaktadır. Sağ ve sol alanda bulunan kasların kontrolü ve aynı zamanda solunum merkezinin düzenlenmesinde aktif rol oynar. Beyincik Sapı olarak adlandırılan bölümü oluşturan yapılar arasındadır.
c- Omurilik Soğanı (Medulla)
Beynin bölümleri arasında bir hayli önem arz eden Omurilik Soğanı ‘hayat düğümü’ olarak da adlandırılır. Beynin önemli kısımları arasında bulunan bu organ aslında istemsiz hareket etmektedir.İç organları ve yaşamsal reflekslerin kontrolünü sağlamaktadır.Nefes alma,kalbin otonom olarak atması gibi hayati durumları oluşturur.Aynı zamanda Omurilik de bu kısımda yer alır.
Omurilik omurgadan kuyruk sokumuna kadar uzanan kemikli ve sinirli yapıyı oluşturur. Fiziksel ve sinirsel açıdan etkileri büyüktür.
Omuriliğin görevleri;
- Beyinden vücuda sinyalleri taşımak,
- Beyne dokunma,basınç,ağrı,ısı gibi birçok bilgiyi aktarmak(Örneğin, bir şeye dokunduğunuzda sinirler bu hissi anlar ve onu beyne iletir.)
- Motor refleksleri yerine getiren sinirleri taşır.(Sindirim,idrara çıkma,vücut ısısı,kalp atış hızı ve kan damarlarının genişlemesi/daralmasını (kan basıncı) düzenler.)
Beyin Bölümleri ve Görevleri Hakkında Kitap Önerisi – Incognito: Beynin Gizli Hayatı
Kitap Okumanın Faydaları Kitap okuma alışkanlığı olan kişilere beynin bölümleri ve görevleri ile alakalı Incognito: Beynin Gizli Hayatı kitabı önerilmektedir. Birden fazla ödül alan kitap beynin gizli perdesini aralayarak kişilere engin bilgiler sunmaktadır.Domingo Yayınevi tarafından yayınlanmış kitap David Eagleman tarafından yazılmıştır. Editörlüğünü ise Zeynep Arık Tozar yapmıştır.294 sayfadan oluşur ve 28 TL üzerinden satılır.
Bu makalemizi okumanızı tavsiye ediyoruz. Gelmiş Geçmiş En İyi 10 Bilim İnsanı ve Özellikleri