Yahya Kemal Beyatlı: Hayatı, Eserleri ve Edebi Kişiliği
Yahya Kemal Beyatlı, 2 Aralık 1884 tarihinde Üsküp’te doğmuştur. Divan şairi Leskofçalı Galip’in yeğeni Nakiye Hanım ile Üsküp Belediye Başkanı İbrahim Naci Bey’in oğlu olarak dünyaya gelmiştir. Asıl adı Ahmet Agâh olan Beyatlı, doğduğu şehirde eğitimine başlamıştır. Cumhuriyet dönemi şairlerinden biri olarak, divan edebiyatı ile modern şiir arasında bir köprü kuran eserler vermiştir. Dört Aruzcular’dan biri olarak kabul edilen Beyatlı, yaşamı boyunca hiç kitap yayımlamamış, ancak önemli bir edebiyat ve siyasi kariyere sahip olmuştur. 1 Kasım 1958 tarihinde İstanbul’da vefat etmiştir.
İlköğrenimini Üsküp’te tamamladıktan sonra ailesiyle birlikte Selanik’e taşınmışlardır. Annesini verem nedeniyle kaybettikten sonra babası ikinci evliliğini yapmış ve Beyatlı, bu sebeple ailesinden ayrılarak Üsküp’e dönmüştür. Ancak tek başına yapamayınca ailesinin yanına geri dönmüş ve bu dönemde Esrar mahlasıyla şiirler yazmıştır. Orta öğrenim için İstanbul’a gönderilmiş, burada Servet-i Fünun dergilerinde Agâh Kemal mahlasıyla şiirler yazmıştır. 1903 yılında, İstanbul’un padişah baskısından kaçıp Paris’e gitmiştir. Paris’te Fransızca öğrenmiş, Sorbonne Üniversitesi Siyaset Bölümü’nde okumuş, ardından Edebiyat Fakültesi’ne geçmiştir fakat mezun olamamıştır.
Paris’te geçirdiği 9 yıl boyunca kendini geliştirmiş, Fransız şairlerin eserlerini okumuş, tiyatroyla ilgilenmiş ve tarih araştırmaları yapmıştır. 1071 Malazgirt Savaşı’nın Türk tarihi başlangıcı sayılması gerektiğini savunmuş, bu sebeple derslerinde aksama olmuştur. 1913 yılında İstanbul’a dönmüş ve Darüşşafaka İdadisi’nde öğretmenlik yapmıştır. 1916 yılında Ziya Gökalp’in önerisiyle Darülfünun’da Medeniyet Tarihi müderrisi olarak göreve başlamış, bu dönemde Ahmet Hamdi Tanpınar gibi önemli isimlerle tanışmış ve dostluklar kurmuştur. Aynı dönemde yazın hayatına da devam etmiş, 1918 yılında şiirlerini ilk defa Yeni Mecmua Dergisi’nde yayımlamış ve Türk edebiyatında önemli bir yer edinmiştir.
Yahya Kemal Beyatlı, pek çok başarıya imza atmış ve Cumhuriyet’in ilk yıllarında mecliste de bulunmuştur. Yaşamında hiçbir kitabının yayımlanmamış olması, ölümünden sonra eserlerinin derlenmesiyle birçok kitabın yayımlanmasını sağlamıştır. 1968 yılında Maçka Parkı’na heykeli dikilmiştir.
Eserleri
Başlık | Tür |
---|---|
Kendi Gök Kubbemiz | Şiir |
Eğil Dağlar | Şiir |
Bitmemiş Şiirler | Şiir |
Siyasi Hikâyeler | Öykü |
Edebiyata Dair | Deneme |
Aziz İstanbul | Deneme |
Eski Şiirin Rüzgârıyla | Şiir |
Mektuplar-Makaleler | Deneme |
Gemi Elli Yıldır Sensiz | Şiir |
Eren Köyünde Bahar | Şiir |
Çocukluğum | Anı |
Gençliğim | Anı |
Siyasi ve Edebi Hatıralarım | Anı |
Yahya Kemal Beyatlı’nın Edebi Kişiliği
Yahya Kemal Beyatlı, divan şiiri ile batı şiirini başarılı bir şekilde kaynaştırmış bir şairdir. Aruz ölçüsünü Türkçe’ye büyük bir başarıyla uygulamış ve “Beyaz Lisan” anlayışını savunmuştur. Divan edebiyatı ve modern şiir arasında köprü oluşturan eserleriyle tanınır. Şiirlerinde, Türk kültürünün derinliklerini yansıtırken aynı zamanda batı edebiyatının etkilerini de göstermiştir. Beyatlı’nın şiirleri, hem klasik hem de modern ögeleri harmanlayarak zengin bir anlatım dili sunar.