ÖZET
Şair, yazar ve öğretmen olan Halide Nusret Zorlutuna, 1901 yılında İstanbul’da doğmuştur. Babası gazeteci Mehmet Selim’dir. Babası daha sonra Avnullah Kâzimî Bey ismini almıştır. Amcası ise ünlü gazetecilerden Süleyman Tevfik Özzorluğulu’dur. Halide Nusret Zorlutuna’nın babası Fedekeran-i Millet Cemiyeti isimli bir siyasi parti kurmuş ve muhalefet olduğundan sürgün edilmiştir. Bu nedenle Halide Nusret çocukluğunu Kerkük’te geçirmiş, Arap ve İran dillerinde özel dersler almıştır. Bir Devrin Romanı isimli anı kitabındaysa çocukluk yıllarını anlatmıştır. Türkiye’nin çeşitli illerinde öğretmenlik yaptı. 1957 yılındaysa emekliye ayrıldı. 10 Haziran 1984 yılındaysa İstanbul’da vefat etmiştir.
Eserleri:
Şiirleri: Yayla Türküsü, Ellerim Bomboş, Geceden Taşan Dertler, Yurdumun Dört Bucağı, Sevmek, Git Bahar
Romanları: Gül’ün Babası Kim, Küller, Aşk ve Zafer, Sisli Geceler
Hikâyeleri: Aydınlık Kapı, Büyük Anne, Benim Küçük Dostlarım
Hatıraları: Kültür Bakanlığı Yayınları Ankara, Bir Devrin Romanı
İstanbul’da doğan Halide Nusret Zorlutuna, Erenköy Kız Lisesi’nden sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nin Türk Dili ve Edebiyatı bölümünde eğitim almıştır. Ancak yarıda bırakmıştır. 1924 yılında öğretmenliğe başlamıştır. Öğretmenlik görevine 1957 yılında kendi isteğiyle son vermiş, emekliye ayrılmıştır. 1984 yılında da vefat etti. Halide Nusret Zorlutuna, General Aziz Vecihi Zorlutuna ile evliydi. Pınar Kür’ün teyzesi ve ünlü romancı olan Emine Işınsu’nun da annesidir.
I. Dünya Savaş’ının başladığı yıllarda İstanbul’a dönmüştür. Orta öğrenimdeyken babası vefat etmiştir. Ağlayan Kahkahalar isimli yazısı Talebe Defteri isimli derginin yapmış olduğu yarışmada birinci olmuştur. Bu yazısını babasının ölümü üzerine yazmıştır. Böylece Halide Nusret Zorlutuna edebiyat dünyasına girmiş oldu. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde Türk Dili ve Edebiyatı bölümünde öğretim görmüş ancak ekonomik koşullar nedeniyle Darülmuallimat sınavını kazanarak öğretmen olmuştur. Öğretmenlik yaptığı yıllarda İngilizce öğrenir.
Halide Nusret Zorlutuna Edebi Kişiliği
Halide Nusret Zorlutuna’nın ilk romanı Küller’dir. Bu romanını henüz 19 yaşındayken yazmıştır. Hilal, Hisar, Çınaraltı, Mecmua, Milli Mecmua, Türk Kadını gibi dergilerde ve Sabah, Haber, Zafer, Hürriyet, Yeni İstanbul, Kudret gibi gazetelerde de yazılar yayımlamıştır. Şiirlerini Kurtuluş Savaşı’ndan etkilenerek yazmıştır. Milli edebiyat akımından etkilenmiştir. Edebiyat dünyasında ünlenmesini Git Bahar isimli şiiri sağlamıştır. Şiirlerini hececi anlayışıyla yazmıştır. Ahengi önemsemiş ve şiirlerini sade bir dille yazmıştır. Konuları ise sosyal hayat, ferdi duygular, yaşamın dertleri ve acıları olmuştur. Romanları biyografik özellikte sayılabilir. Gerçek yaşamdan aldığı mekanlar ve olaylar vardır. Öğretmenlik yılları ve çocukluk yıllarını anlatan romanları vardır. Şiileri arasında aruzla ve serbest tarzda kaleme aldıkları da vardır. Halide Nusret Zorlutuna’nın ilk şiirleri aşk konuludur. Daha sonrakiler ise yurt güzellikleri ve mistik tarzda olmuştur. Ümmül muharrirat yani yazarların annesi olarak 1983 yılında ilan edilmiştir. Git Bahar şiiri tanınmasını sağlamıştır.
Halide Nusret Zorlutuna Kimdir? Kısaca Hayatı ve Eserleri
Halide Nusret Zorlutuna, Türk edebiyatının önemli şair, yazar ve öğretmenlerinden biridir. 1901 yılında İstanbul’da doğmuş olan Halide Nusret, gazeteci bir babanın kızı olarak dünyaya gelmiştir. Babası, siyasi faaliyetlerinden dolayı sürgün edilince, Halide Nusret çocukluğunu Kerkük’te geçirmiş ve burada Arapça ve Farsça dillerinde özel dersler almıştır. Bu zorlu çocukluk yıllarını, “Bir Devrin Romanı” isimli anı kitabında anlatmıştır.
Halide Nusret, eğitimine Erenköy Kız Lisesi’nde başlamış ve ardından İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı bölümüne devam etmiştir. Ancak, ekonomik sıkıntılar nedeniyle üniversite eğitimini yarıda bırakmak zorunda kalmış ve Darülmuallimat sınavını kazanarak öğretmenlik mesleğine adım atmıştır. 1924 yılında başladığı öğretmenlik görevini, 1957 yılında emekli olana kadar sürdürmüştür.
Edebiyat dünyasına adım atışı, babasının ölümü üzerine yazdığı “Ağlayan Kahkahalar” isimli yazısının Talebe Defteri isimli dergide birincilik kazanmasıyla olmuştur. Şiirlerinde genellikle Kurtuluş Savaşı’ndan etkilenmiş ve milli edebiyat akımına bağlı kalarak eserler vermiştir. Şiirlerinde sade bir dil kullanmış, sosyal hayatı ve bireysel duyguları işlemeyi tercih etmiştir. Ayrıca romanları, biyografik özellikler taşır ve gerçek yaşamdan mekanlar ve olaylar içerir.
Eserleri
Şiirleri:
- Yayla Türküsü
- Ellerim Bomboş
- Geceden Taşan Dertler
- Yurdumun Dört Bucağı
- Sevmek
- Git Bahar
Romanları:
- Gül’ün Babası Kim
- Küller
- Aşk ve Zafer
- Sisli Geceler
Hikâyeleri
- Aydınlık Kapı
- Büyük Anne
- Benim Küçük Dostlarım
Hatıraları:
- Kültür Bakanlığı Yayınları Ankara
- Bir Devrin Romanı
Halide Nusret Zorlutuna’nın edebi kişiliği, milli edebiyat akımından etkilenmiş ve şiirlerinde ahengi ve sade bir dili önemsemiştir. İlk romanı “Küller”i 19 yaşındayken yazmış olan Halide Nusret, Hilal, Hisar, Çınaraltı gibi dergilerde ve çeşitli gazetelerde yazılar yayımlamıştır. Şiirlerinde Kurtuluş Savaşı’nın izlerini taşıyan milli duygular ön planda olup, yurt güzellikleri ve mistik konulara da yer vermiştir.
1983 yılında “Ümmül Muharrirat” yani “Yazarların Annesi” olarak ilan edilen Halide Nusret Zorlutuna, edebiyat dünyasında derin izler bırakmıştır. “Git Bahar” isimli şiiriyle tanınan Halide Nusret, 10 Haziran 1984 tarihinde İstanbul’da vefat etmiştir. Yazıları ve eserleri, Türk edebiyatının önemli taşları arasında yer alır ve gelecek nesillere ışık tutmaya devam eder.