Muallim Naci:Hayatı ve Eserleri Kısaca
Muallim Naci, 1850 yılında İstanbul’da doğdu. Asıl adı Ömer olan Muallim Naci, babasının vefatından sonra Varna’da dayısının yanına gitti. Varna’da medrese öğrenimi aldıktan sonra Varna Rüştiyesi’nde öğretmenlik yaptı. Sait Paşa’nın özel katibi olarak görev aldı ve bu vesileyle Rumeli ve Anadolu’nun pek çok kentini gezdi. 1867 yılından itibaren şiirler yazmaya başladı ve şiirlerinde “Naci” takma adını kullandı. İstanbul’a gelerek memuriyetten ayrıldı ve 1867 yılında Tercüman-ı Hakikat gazetesinin edebiyat sayfasını yönetti. Gazelleriyle ün kazandı ve eski tarz gazellerini Mesud-ı Harabi takma adıyla yayımladı. Mecmua-i Muallim dergisini çıkardı ve bu derginin yanı sıra Tarik, Saadet, İmdadü’l Midad, Mirsat ve Mürüvvet dergilerinde yazılar yazmaya devam etti. 13 Nisan 1893 yılında hayatını kaybetti.
Eserleri
Muallim Naci’nin çeşitli türlerde pek çok eseri bulunmaktadır:
Şiirleri
- Sümbüle
- Köylü Kızların Şarkısı
- Ateşpâre
- Fürûzan
- Şerâre
- Dicle
Eleştirileri
- Yazmış Bulundum
- Demdeme
Tiyatro
- Hamiyet
- Heder
Sözlük
- Lûgat-i Naci
Hatıra
- Ömer’in Çocukluğu
Edebi Kişiliği
Muallim Naci, eski edebiyatın temsilcilerinden sayılmış ve bu tarzı savunmuştur. Bu yönüyle Ziya Paşa’ya benzetilmektedir. Fransız edebiyatını öğrenmiş ve Batılı anlamda şiir örnekleri de yazmıştır. Ancak tamamen Batılı anlayışı kabul etmemiş, Türk kültürünü savunmuş ve Batı’dan aldığı yenilikleri kendi şiirlerine yansıtmıştır.
Kafiyenin göze hitap etmesi gerektiği düşüncesini, Recaizade Mahmut Ekrem ile yaptığı kafiye tartışmasında açıkça belirtmiştir. Recaizade Mahmut Ekrem’in eseri olan Zemzeme‘ye karşılık Muallim Naci, Demdeme adlı eleştiri yazısını kaleme almıştır. Eski-yeni tartışmaları hükümetin müdahalesiyle son bulmuştur.
Muallim Naci, eski şiir geleneğini savunmuş ve halk edebiyatı nazım şekillerini kullanarak eserler ortaya koymuştur. Gazellerini Mesud-ı Harabi mahlas ile yazarken, hece ölçüsüyle yazdığı şiirlerinde Hulusi mahlasını kullanmıştır. Köylü Kızların Şarkısı şiiriyle edebiyatımızda ilk kez köy yaşamından bahsetmiştir. Mehmet Akif ve Tevfik Fikret’in sanat anlayışından etkilenmiştir. Tiyatro, eleştiri, sözlük, anı ve çeviri türlerinde de eserleri bulunmaktadır.