Deniz ve Gökyüzü Neden Mavi Deniz neden mavi renkte görünüyor. Gökyüzüne mavinin tonlarını veren denizin yansıması mı yoksa gökyüzünün mavi rengi mi denize yansıyor. Deniz, gökyüzü ve renklerin rolleri konusuna yakından bakalım.
Renklerde Işığın Rolü
Cisimlerin renklerini ortaya çıkaran şey ışıktır. Işık olmazsa her şey karanlık, ışık çok az olursa her şey gri tonlarda görünür. Deniz yada gökyüzünün rengini anlamak için önce ışığın renklerdeki rolünü bilmek gerek.
Işık demetinde farklı renkler vardır. Bu renklerin bazılarını insan gözü algılayamaz. Ancak cisimler üzerine düşen ışığın renk tonu cismin durumuna göre algılanabilir olur. Gökkuşağında fazla renk var ama halbuki güneş ışığı tek renk gibi algılanıyor. Güneş ışığında aslında başka renklerde var ve bu renkler su damlasına çarpınca ortaya çıkıyor. Gökkuşağını oluşturan su zerrelerinde güneş ışığı tüm renklerini ortaya çıkarıyor.
Deniz mi mavi gökyüzü mü?
Deniz Neden Mavi Gökyüzü Neden Mavi: Deniz ne renk acaba deniz mi mavi gökyüzü mü? Birbirine bakan iki farklı küre. Biri atmosfer dediğimiz havaküre, biri hidrosfer dediğimiz suküre. Her iki küre birbirine bakıyor sanki ayna gibi birbirlerine yansıyorlar. Mavi rengin tonlarını hangisi üretiyor ve hangisi diğerinden yansıma alıyor. Bu sorular kafamızda hep var.
Hava da saydam deniz de. İkisi de saydam ise mavi renk nereden geliyor. Çok ilginç mavi rengin olmadığı iki alem var ve ikisi de mavi.
Aslında bunlardan birine mavi rengi veren güneş ışığıdır. Biri ise diğerinin yansımasıdır. Şimdi bunun cevabını detaylandırarak verelim.
Hava mavidir. Aslında saydam olsa da güneş ışınlarının atmosferde göründüğü renk mavi olduğu için havayı mavi görürüz. Havanın içinde azot, oksijen, karbondioksit gibi gazlar ve su buharı ile çeşitli toz zerreleri vardır. Güneş ışınları bunlara çarpınca hava mavi rengin tonlarında görünür.
Hava her zaman mavi görünmez. Güneş ışınlarının geliş açısına ve havadaki gaz ile su buharı miktarına göre havanın görünen rengi değişir. Güneş olmadığı zaman ise karanlık yada çok koyu mavi tonda görünür.
Sabah ve akşam saatlerinde havanın sarı ve kızıl tonlarda göründüğünü fark etmişsinizdir. Bu durum güneş ışığının geliş açısıyla ilgilidir. Tek başına böyle değildir. Güneş ışığının geliş açısı ve bizim bakış açımız önemlidir. Biz tam tepeye bakınca mavi renk tonları, güneşin battığı tarafa bakınca kızıl renk tonları görürüz. Bu da ispatlıyor ki havanın rengi güneş ışığının ve bakanın açısıyla ilgili. Gökyüzünün mavi tonlarında olması tamamen bunla ilgilidir.
Peki deniz neden mavi. Yazının başında da açıklandığı gibi hava yada deniz bunlardan biri yansıma ile renk alıyor. O halde deniz mavi rengini havanın yansımasıyla alıyor.
Normalde deniz tıpkı su gibi saydamdır. Zaten sığ sularda denizin dibini görmemiz bundandır. Biraz daha derine bakınca dipteki çakılları ve su yüzeyindeki kendi yansımamızı belli belirsiz görürüz. Anlaşılan derinlik arttıkça suyun yansıtması artıyor. O halde iyice derine gidince artık dip görünmez oluyor ve tamamen gökyüzünün yansıması görünüyor. Bu yüzden de deniz mavi renkte görünüyor.
Tamda burada aklımızı bir şey kurcalıyor olabilir. Madem havanın yansıması o zaman neden denizin mavisi havadan daha koyu oluyor. Sonuçta yansıma daha açık renk olmalıydı. Burada denizin ve havanın yoğunluklarını düşünmemiz lazım. Tıpkı karartmalı ayna gibi. Karartmalı aynaya bakınca kendimizi daha koyu görürüz. Denizde aynı bu şekildedir. Denizin yoğunluğu atmosferden çok daha fazladır.
Aklımıza takılan başka bir şeyde deniz madem saydam o halde ne kadar derin olursa olsun dibini görmemiz gerekmiyor mu düşüncesi. Evet deniz saydam ama denizin suyunu oluşturan elementler bir arada olunca ve çoğalınca saydamlık azalıyor.
Denizin saydamlığı ve ayna gibi yansıması baktığımız açıya ve mesafeye göre de değişir. Sığ bir denize havadan dik bakarsanız dipteki çakılları rahat görürsünüz. Aynı açıyla daha uzaktan bakarsanız çakılları görmeniz zorlaşacak yansıma artacaktır. Aynı durumu eğik açı ile denerseniz yansımanın daha fazla olduğunu görebilirsiniz.
Deniz ve Gökyüzü Neden Mavi Suda bulunan moleküller ışıktaki tüm kırmızı dalga boylarını emerek maviyi yansıtmasını sağlar. Bu aynı zamanda sığ suların daha derin olanlardan ‘daha az’ veya daha açık mavi görünmesinin nedenidir – daha az emilim daha az yansıma anlamına gelir.
Sonuç: Özetlemek gerekirse her ikisi de saydam olan su ve hava kütleleri güneş ışığının renk tonlarına ve açısına göre değişik renkler gösterebilir. Ancak Gökyüzü güneş ışınları ile mavi görünür. Deniz ise gökyüzünün rengini alır. Yani denizin mavisi gökyüzünün mavi renginden etkilenerek ortaya çıkar.
Yazar: Fatih Kar – Coğrafya Öğretmeni.
Konu: Deniz ve Gökyüzü Neden Mavi