Şemsi Belli: Hayatı ve Edebi Kişiliği
Hayatı
Şemsi Belli, 1925 yılında Malatya’nın Arguvan ilçesine bağlı Kızıl Uşağı köyünde dünyaya gelmiştir. 1956 yılında Ankara Hukuk Fakültesi’nden mezun olmuş ve öğrenim hayatını tamamlamıştır. Belli, hayatı boyunca avukatlık, gazetecilik, öğretmenlik, radyo-televizyon programcılığı, dergi ve gazete çıkarma, parti genel sekreterliği gibi çeşitli mesleklerde bulunmuştur. Bir dönem milletvekilliğine aday olmuş, ancak seçilememiştir.
1958 yılında Gülsen Hanım ile evlenen Şemsi Belli’nin üç oğlu olmuştur. 1995 yılında İstanbul’da vefat eden Belli, yetmiş yıl süren hayatında birçok meslek dalında görev almış ve edebiyat alanında önemli eserler vermiştir. Edebiyatçı olarak yaşamı, hem edebi çalışmaları hem de toplumsal katkılarıyla anılmaktadır.
Eserleri
Şemsi Belli’nin eserleri geniş bir yelpazeye yayılmaktadır. Şiir, tiyatro, gezi yazısı ve anı türlerinde birçok eser kaleme almıştır. İşte bazı önemli eserleri:
- Köy Akşamları
- Bahar Şarkısı
- Başşehir Sokağı
- Güz Çiçeği I
- Bahar Güneşi
- Şeytan Diyor Ki
- Ağabeyim Mustafa Kemal
- Yavru Vatan’dan Notlar
- Cumhuriyet’in Eşiğinde Kıbrıs
- Can Kuşum
- Uykusuz Trenler
- Boncuk Kutusu
- Karpuz Dilimi
- İpek Kaplı Defter
- Gelinin Telleri
- Öpme Beni Bu Akşam
- Büyük Paydos
- Satırbaşı
- Güz Çiçeği II
- Anayasso (Doğu Anadolu Şiirleri)
- Anayasso (5 Bölümlük Oyun)
- Bir Yangının Külü
- Otopsi
- Renkli Balonlar
- Tükenmez Kalem
- Ağa Kapısı
- Çocukluğundan Liderliğine Kadar Bülent Ecevit
- Aşk Dersleri
- Babıali
- Atatürk’ün Aşk Hayatı
- Zeydo Ağa
- Fikrîye
- Cudi
Şemsi Belli’nin eserleri, hem edebi hem de sosyal açıdan önemli katkılarda bulunmuştur. Yazdığı şiirler, romanlar, oyunlar ve diğer eserler, hem edebi dünyada hem de halk arasında geniş bir yankı uyandırmıştır. Bestelenmiş eserleri, günümüzde de dinlenmeye devam edilmekte ve yazdığı eserlerle adından sıkça bahsettirmektedir.
Edebi Kişiliği
Şemsi Belli, edebi kariyerine 1939 yılında “Maceralar Dünyası” dergisinde yayınlanan ilk şiiri ile başlamıştır. İlk şiirlerinde halk şiiri etkilerini görmek mümkünken, daha sonra serbest şiire yönelmiştir. Düz yazı şiirleri de kaleme alan Belli, bu alanda da önemli bir isim olarak tanınmıştır. Daha sonra, başka bir şair arkadaşıyla birlikte düz yazı yazan şiir topluluğundan ayrılmıştır. O dönemde kırsal şiirlere yönelmiş, bu sayede “Anayasso” şiiri ile doğudaki insanların durumunu gündeme getirmiştir. Bu şiir, ülkede büyük ilgi görmüştür.
Şemsi Belli, eserlerini yalnızca Türkçe değil, İngilizce, Fransızca, İtalyanca ve Arapça gibi dillere de çevirmiştir. Mizah dergilerinde takma isimlerle mizah yazıları yazmış, bazı şiirleri ise bestelenerek şarkı haline getirilmiştir. Bestelenmiş şiirleri arasında “Bir Yangının Külü”, “Aşiyan Yolları”, “Bağı Hüsnün O Güzel Dalları Soldu”, “Yok Artık Tahammülü Bu Ateşe Gönlümün”, “Gözümde Özleyiş” ve “Emmioğlu” gibi eserler bulunmaktadır.
Edebi kişiliği, şiirlerinde kırsal yaşamı, doğu insanlarının durumunu ve tasavvufi öğeleri işleyişiyle şekillenmiştir. Şemsi Belli’nin yazdığı şiirler ve diğer eserler, edebi dünyada önemli bir yer tutmaktadır. Melih Yılmaz tarafından hazırlanan “Şemsi Belli: Hayatı, Eserleri ve Edebi Kişiliği” adlı kitap, Malatya Kitaplığı tarafından yayımlanmıştır ve yazarın yaşamı ve eserleri hakkında kapsamlı bir bilgi sunmaktadır.