Irmak Kenarına Çeşme Yapılmaz
Herkesin istifade ettiği, ihtiyaçlarını gidermek için tercih ettiği şeylerin hemen yakınına, ondan daha küçüğü ve daha az faydalısını yapmak akıl karı değildir. Böyle bir girişimde bulunmak, çekilen eziyetin, verilen emeğin boşa çıkmasına sebep olur. Bu da, kişide büyük bir hayal kırıklı oluşturur veya büyük bir maddi kayba sebep olur.
Örneğin bir ilçede zaten var olan, herkesin gayet memnun olduğu ve oradan alışveriş yaptığı bir alışveriş merkezinin hemen dibine bakkal açmak, delilik olur. Çünkü tüm ihtiyaçlarını giderebilecekleri, daha kaliteli ve ucuz şeylerin satıldığı yerde alışveriş yapmak varken, kimse kalkıp da o küçük bakkaldan alışveriş yapmaz.
Günümüzde büyük alışveriş merkezlerinin açıldıktan sonra civardaki bakkalların kapanmaya başlaması, bu atasözüne en iyi örnektir.
Irmak Kenarına Çeşme Yapılmaz Kompozisyon
Giriş: “Irmak Kenarına Çeşme Yapılmaz” atasözü, zaten bolca bulunan veya kolayca ulaşılabilecek bir şeyin yanına, gereksiz bir ekleme yapmanın akıl karı olmadığını belirtir. Bu atasözü, mevcut bir kaynağın üzerine eklenen benzer bir hizmetin veya nesnenin gereksizliğini vurgular.
Gelişme: Herhangi bir ihtiyacın veya hizmetin bolca bulunduğu bir yerde, aynı ihtiyacı karşılayacak ek bir kaynak veya hizmet sağlamak, hem zaman kaybına hem de maddi kayba yol açar. Örneğin, bir ilçede zaten herkesin memnuniyetle kullandığı büyük bir alışveriş merkezi bulunuyorsa, bu merkezin hemen yanı başına küçük bir bakkal açmak mantıklı değildir. Çünkü mevcut alışveriş merkezi, müşterilere daha geniş bir ürün yelpazesi ve genellikle daha iyi fiyatlar sunar. Böyle bir durumda, küçük bakkal, hem müşteri çekme konusunda zorlanır hem de büyük ihtimalle ekonomik olarak başarısız olur.
Günümüzde büyük alışveriş merkezlerinin açılmasının ardından civardaki küçük bakkalların kapanmaya başlaması, bu atasözünün pratik bir örneğidir. Büyük alışveriş merkezleri, geniş ürün yelpazesi ve rekabetçi fiyatlarıyla küçük bakkallara göre üstünlük sağlar. Bu durum, küçük bakkalların müşteri çekme şansını azaltır ve birçok bakkal ekonomik zorluklarla karşılaşır.
Benzer şekilde, bir bölgedeki eğitim kurumları, sağlık hizmetleri veya diğer temel ihtiyaçlar oldukça yeterliyken, aynı hizmetleri sunan yeni bir kuruluş açmak, genellikle israf ve gereksizlik olarak değerlendirilir. Bu tür girişimler, mevcut kaynakların etkin kullanılmamasına ve gereksiz maliyetlere yol açar.
Sonuç: “Irmak Kenarına Çeşme Yapılmaz” atasözü, mevcut kaynakların ve hizmetlerin yanına gereksiz eklemeler yapmanın hem mantıklı olmadığını hem de ekonomik olarak kayıplara yol açabileceğini ifade eder. Mevcut bir ihtiyacın bolca karşılandığı bir yerde, yeni ve benzer bir hizmetin eklenmesi yerine, mevcut kaynakları etkin bir şekilde kullanmak ve gereksizlikten kaçınmak en akılcı yaklaşımdır. Bu şekilde, hem zaman hem de maddi kaynakların verimli kullanılması sağlanabilir.