Beydeba Kimdir: Hayatı, Eserleri ve Edebi Kişiliği
Beydeba hakkında gerçek ismi ve hayatı konusunda birçok farklı görüş bulunmaktadır. Genel olarak, asıl isminin Ketku olduğunu ve bir Hint âlimi olduğu kabul edilir. Fabl türünde eserler veren Beydeba, özellikle “Kelile ve Dimne” adlı eseri ile tanınır. Bu eser, Debşelem Şah hükümdarlığı döneminde kaleme alınmış olup, kötü bir hayat yaşayan Debşelem Şah’ın Beydeba’ya başvurarak yardım almasını öngörür. Eser, siyasi, eğitim ve erdem gibi konuları ele alır ve 14 bölümden oluşur. İlk bölümlerde hikâye kahramanı olarak iki çakal yer alır. Beydeba, Hint edebiyatının önemli isimlerinden biridir, ancak hayatı hakkında kesin bilgiler bulunmamaktadır.
Bazı görüşlere göre Beydeba, MÖ 1. yüzyılda yaşamıştır. Büyük İskender’in Hindistan’ı fethettiği dönemde, Hint hükümdarı Fur ülkesini savunmaya çalışmış, ancak yenilmiştir. İskender, Hindistan’ı fethettikten sonra bölgeyi terk etmiş ve yerine güvendiği birini bırakmıştır. İskender’in ayrılmasının ardından Hintliler ayaklanmış ve Debşelim’i hükümdar yapmışlardır. Debşelim, halkına zulmetmiş ve Beydeba, bilgisini kullanarak Debşelim’e doğru yolu göstermeye çalışmıştır. Ancak Debşelim başlangıçta ona kızmış, zamanla hak vermiştir.
Başka bir görüşe göre, Beydeba ünlü bir Çin yazarıdır ve M.S. 81 yılında doğmuş olabilir. Bu görüşe göre, Beydeba’nın “Nasihat-El-Külliye” adlı eseri Arapçaya çevrilmiştir ve müzikle ilgili katkılarda bulunmuştur.
Eserleri
| Başlık | Tür | Yıl |
|---|---|---|
| Kaytr ve Hablu | Fabl | – |
| Kelile ve Dimne | Fabl | – |
| Bülbül ile Bağcı | Fabl | – |
| Nasihat El Külliye | Nasihat | – |
| Ateş Sıcaklığında Dürüstlük Sınavı | Öykü | – |
Edebi Kişiliği
Beydeba, özellikle fabl türündeki eserleriyle tanınır. Eserlerinde hayvan karakterler aracılığıyla insan davranışlarını ve toplumsal ilişkileri anlatmıştır. Bu yöntem, hem eğlenceli hem de öğretici bir anlatım sağlar. “Kelile ve Dimne” gibi eserleri, sadece Hint edebiyatında değil, dünya edebiyatında da önemli bir yer tutar. Beydeba’nın eserleri, ahlaki ve eğitimsel değerler taşır ve genellikle bir ders verme amacı güder. Eserlerinde zekâ, bilgi ve erdem kavramları ön plandadır ve bu nedenle hem bireysel hem de toplumsal davranışları eleştiren bir bakış açısı sunar.