Abdülhak Hamit Tarhan Kimdir? Kısaca Hayatı ve Eserleri
Abdülhak Hamit Tarhan, 5 Şubat 1851 tarihinde İstanbul’da doğmuştur. Babası Hayrullah Efendi ve dedesi Abdülhak Molla, Osmanlı ilmiye sınıfının tanınmış isimlerindendir. Dedesi, II. Mahmud ve Abdülmecid Han’ın hekimliğini yapmış, aynı zamanda şiir ve tarih ile uğraşmıştır. Babası Hayrullah Efendi ise önemli bir tarihçi ve diplomattır.
İlk tahsiline Evliya Hoca, Bahaeddin ve Hoca Tahsin Efendi gibi önemli hocaların yanında başlamıştır. Tahsilinde özellikle Hoca Tahsin Efendi’nin rolü büyük olmuştur. Temel eğitimlerini aldıktan sonra mahalle mektebi ve Rumelihisar Rüştiyesi’nde kısa bir süre eğitim görmüştür. 1863 senesinde abisi Nasuhi Bey ile Paris’e eğitim için gitmiş, burada özel bir koleje başlayıp Fransızca öğrendi. 1.5 yıl sonra İstanbul’a dönerek Fransız Mektebi’ne başlamış ve Fransızcasını geliştirmek için Babıali’de tercüme odasında çalışmaya başlamıştır. 14 yaşındayken babası ile birlikte Tahran’a gitmiş ve burada 1.5 yıl Farsça dersleri almıştır. Babasının vefatının ardından 1867’de İstanbul’a dönmüştür.
İstanbul’a dönüş yaptıktan sonra Maliye Mektubi ve Sadaret Kalemi’nde görev yapmıştır. Bu görevlerde Ebüzziya Tevfik ve Recaizade Mahmut Ekrem ile tanışmıştır. Sami Paşa’dan Hafız Divanı’nı okumuştur. İlk eseri olan “Macera-yı Aşk”ı yazmış ve meşhur “Makber” mersiyesini yazmasına vesile olan Fatma Hanım ile evlenmiştir.
1867 yılında hariciye mesleğini seçerek Paris Sefareti ikinci kâtipliğine atanmış ve burada 2.5 yıl görev yapmıştır. Bu süre zarfında Fransız edebiyatını yakından tanıma fırsatı bulmuştur. Paris dönüşünde bir süre açıkta kaldıktan sonra 1881’de Poti, 1882’de Golos, 1883’te ise Bombay konsolosluklarına atanmıştır. Üç yıl kaldığı Bombay’da eşi Fatma Hanım’ın rahatsızlığı nedeniyle İstanbul’a dönmüşler ve Fatma Hanım Beyrut’ta vefat etmiştir.
Bombay dönüşünde Londra elçiliği başkâtipliğine atanmış ancak “Zeynep” adlı manzum piyesinden dolayı görevden alınmıştır. Londra’da eski görevine döndükten sonra Nelly Hanım ile evlenmiştir. Nelly Hanım’ın rahatsızlığı üzerine 1900 senesinde İstanbul’a dönmüş ve 1906’ya kadar burada yaşamıştır. 1906’da Brüksel’e atanmış, 1911’de eşi ölmüş ve Belçikalı Lucienne Hanım ile evlenmiştir. Cumhuriyet ilanından sonra yurda dönmüş ve 1928 senesinde milletvekili seçilmiştir. 12 Nisan 1937 tarihinde İstanbul’da vefat etmiştir.
Eserleri
Şiirleri:
- Makber
- Ölü (1885)
- Kahpe (1885)
- Bala’dan Bir Ses (1911)
- Validem (1913)
- Yadigâr-ı Harb (1913)
- İlham-ı Vatan (1918)
- Tayflar Geçidi (1919)
- Garam (1919)
- Yabancı Dostlar (1924)
Mensur Tiyatroları:
- Macera-ı Aşk (1873)
- Sabrü Sebat (1875)
- İçli Kız (1875)
- Duhter-i Hindu (1876)
- Tarık yahut Endülüs’ün Fethi (1879)
- İbn-i Musa (1880)
- Finten (1898)
Manzum Tiyatroları:
- Nesteren (1878)
- Tezer (1880)
- Eşber (1880)
- Sardanapal (1908)
- Liberte (1913)