Fatma Aliye Hanım Kimdir: Hayatı, Eserleri ve Edebi Kişiliği
Tam adı Fatma Aliye Topuz olan yazar, 9 Ekim 1862 tarihinde İstanbul’da doğmuştur. Türk edebiyatının ilk kadın romancısı olarak tanınmaktadır. Her ne kadar adı Fatma Aliye Topuz olsa da, edebi dünyada Fatma Aliye Hanım olarak bilinmektedir. Ünlü yazar Zafer Hanım 1877 yılında “Aşk-ı Vatan” adlı romanı yayımlamış olsa da, bu tek romanı nedeniyle ilk kadın romancı olarak Fatma Aliye Hanım kabul edilmektedir. Ayrıca, Fatma Aliye Hanım bu unvanı da resmen almıştır.
Fatma Aliye Hanım, dönemin ünlü Plevne Savunması ile tanınan Gazi Osman Paşa’nın yeğeni olan Kolağası Faik Bey ile evlenmiştir. 17 yaşında evlenen yazar, bu evlilikten dört kız çocuk sahibi olmuştur. Evliliğinin ilk on yılında, eşinden gizlice kitap okumuş, ancak eşinin zamanla değişen düşünceleri sayesinde onun izniyle tercümeler yapmaya başlamıştır. Edebi yaşantısı, 1889 yılında Georges Ohnet’in “Volente” adlı romanını “Meram” adıyla çevirmesiyle başlamış ve büyük başarı elde etmiştir. Bu başarı, babasının da dikkatini çekmesine neden olmuştur.
Eserleri
| Başlık | Tür | Yıl |
|---|---|---|
| Enin | Roman | 1910 |
| Re’fet | Roman | 1898 |
| Hayal ve Hakikat | Roman | 1891 |
| Levayih-i Hayat | Roman | 1907 |
| Muhadarat | Roman | 1892 |
| Meram | Çeviri | 1890 |
| Namda-ran Zenan-ı İslamiyan | Biyografi | 1892 |
Edebi Kişiliği
Fatma Aliye Hanım, Türk edebiyatında önemli bir yer edinmiş ve ölümüne kadar birçok eser vermiştir. Babasının teşvikiyle yazarlık kariyerine başlamış ve ilk kadın romancı olarak tanınmıştır. Zafer Hanım’ın 1877’de yayımladığı “Aşk-ı Vatan” adlı tek romanı nedeniyle ilk kadın romancı olarak kabul edilmese de, Fatma Aliye Hanım bu alanda öncüdür.
Ahmet Mithat Efendi’nin de dikkatini çeken Fatma Aliye Hanım, kadınlar hakkında yazdığı eserlerle tanınmıştır. Eserlerinde Fransız romanlarının etkisi görülür ve bu etkiler sayesinde ismi Avrupa ve Amerika’da da duyurulmuştur. Arapça ve Fransızca eserler vermiş, özellikle kadınların yaşantılarına dair derlemeler yapmıştır. Fatma Aliye Hanım, Türk edebiyatında ilk kadın yazar olarak anılmaktadır.