Bedri Rahmi Eyüboğlu Kimdir: Hayatı, Eserleri ve Edebi Kişiliği
Bedri Rahmi Eyüboğlu, 1911 yılında Görele, Giresun’da doğmuş, Türk ressam ve şair olarak tanınan bir sanatçıdır. Babası Giresun Kaymakamı Mehmet Rahmi Bey, annesi ise Lütfiye Hanım’dır. Ailenin beş çocuğundan ikincisi olan Eyüboğlu’nun çocukluğu Anadolu’nun çeşitli yerlerinde geçmiştir. 1925’te babasının Trabzon milletvekili seçilmesi üzerine aile Trabzon’a yerleşmiş ve Eyüboğlu burada Trabzon Lisesi’ni tamamlamıştır. 1927’de okuluna resim öğretmeni olarak atanan Eyüboğlu, yeteneğini Zeki Kocamemi tarafından keşfedilmiştir. Edebiyata da ilgi duymuş ve ilk şiirlerini lisede yazmıştır. 21 Eylül 1975 tarihinde hayatını kaybetmiştir.
1929 yılında İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi’ne giren Eyüboğlu, burada İbrahim Çallı ve Nazmi Ziya Güran’ın öğrencisi olmuştur. Edebiyata olan ilgisini sürdürmüş ve Ahmet Haşim’den estetik ve mitoloji dersleri almıştır. Ağabeyi bursunu paylaşarak Eyüboğlu’nun Fransa’ya gitmesini sağlamıştır. Fransa’da, dilini geliştirip sevdiği ressamların resimlerini kopyalamış ve 1932 yılında Paris’te bir resim atölyesinde çalışmıştır. Bu dönemde ileride evleneceği Ernestine Letoni ile tanışmıştır. 1933 yılında yaptığı Yavuzlu ve Gülcemalli resimleri büyük ilgi görmüştür.
Yurda döndükten sonra, 1934 yılında Yeni Adam Dergisi’nde ressam olarak çalışmaya başlamış, aynı dönemde şiirleri de çeşitli edebiyat dergilerinde yayımlanmaya başlamıştır. İlk kişisel sergisini 1 Ocak 1935’de Bükreş’te Hasefler Galerisi’nde gerçekleştirmiştir. İstanbul’a yerleşerek Ernestine Letoni ile evlenmiş ve Tekel Genel Müdürlüğü’nde çalışmaya başlamıştır. Sigara kapağındaki figürleri tasarlamış, ardından birincilik ödülü alarak diplomasını kazanmıştır.
1937 yılında Leopold Levy tarafından asistan olarak seçilen Eyüboğlu’nun akademik kariyeri başlamıştır. Nazmi Ziya Güran üzerine bir inceleme kitabı yazmıştır. Duvar resimleri ve şiirlerine yoğunlaşmış, birçok ödül kazanmış ve başarılar elde etmiştir. 21 Eylül 1975’te İstanbul’da pankreas kanserinden hayatını kaybetmiş ve Küçükyalı Mezarlığı’nda defnedilmiştir.
Eserleri
Başlık | Tür | Yıl |
---|---|---|
Paris | Resim | 1930 |
Mustafa Eyüboğlu | Resim | 1933 |
Yazılı Natürmort | Resim | 1936 |
Salı Pazarı | Resim | 1938 |
Eren | Resim | 1940 |
Nallanan Öküz | Resim | 1947 |
Düşünen Adam | Resim | 1953 |
Köylü Kadın | Resim | 1954 |
Karadut Satıcısı | Resim | 1954 |
Çömelmiş Köylü | Resim | 1972 |
Ankara’nın Kavakları | Resim | 1973 |
Han Kahvesi | Resim | 1973 |
Mor Takkeli Hacı | Resim | 1974 |
Son Kahve | Resim | 1975 |
Anadolu Hisarı | Resim | 1975 |
Çıplak | Resim | 1975 |
Ev İçi | Resim | 1975 |
Han | Resim | 1975 (son resmi) |
Yaradana Mektuplar | Şiir | 1941 |
Karadut | Şiir | 1948 |
Tuz | Şiir | 1952 |
Üçü Birden | Şiir | 1953 |
Dördü Birden | Şiir | 1956 |
Karadut 69 | Şiir | 1969 |
Dol Karabakır Dol | Şiir | 1974 |
Yaşadım | Şiir | 1977 |
7 Tane Erik Ağacı | Şiir | 1956 |
Türküler Dolusu | Şiir | 1956 |
Çakıl | Şiir | 1956 |
Cânım Anadolu | Şiir | 1956 |
Tezek | Şiir | 1975 |
Delifişek | Şiir | 1975 |
Resme Başlarken | Şiir | 1977 (ölümünden sonra) |
Edebi Kişiliği
Bedri Rahmi Eyüboğlu, halk edebiyatına olan hayranlığını şiirlerine yansıtmıştır. Halk dilinden ve şiirinden aldığı öğeleri kendine özgü bir biçimde kullanarak, halk diline yakın bir üslup geliştirmiştir. Şiirleri, resimleriyle benzerlik göstermektedir. Akıcı ve rahat bir dille kaleme aldığı gezi ve deneme yazılarında, halk kültürü ve sanatı hakkındaki görüşlerini sürekli gündeminde tutmuştur. Eyüboğlu’nun edebi kişiliği, hem görsel hem de sözlü sanatları birleştirerek, özgün ve etkileyici bir sanat anlayışı ortaya koymuştur.